Głód to naturalna reakcja organizmu. Każdy z nas go doświadcza, gdy nie zaspokajamy swoich potrzeb energetycznych. Jednak nie każdy głód jest taki sam. Okazuje się, że istnieje także głód emocjonalny. Ma on również na celu skłonienie nas do jedzenia, jednak wynika z zupełnie innej przyczyny. Warto zrozumieć, jak rozpoznać oba typy głodu i jakie mechanizmy za nimi stoją.
Czym jest głód fizjologiczny?
Głód fizjologiczny sygnalizuje nam, że organizm nie ma już wystarczających zapasów energii i trzeba je uzupełnić. Pojawia się, gdy poziom cukru we krwi spada poniżej optymalnego poziomu. Jest to naturalny proces, którym ma na celu zapewnienie prawidłowego funkcjonowania organizmu.
Cechy głodu fizjologicznego:
Stopniowe nasilenie – początkowo w postaci uczucia lekkiej pustki w żołądku, które z czasem nasila się.
Ustępuje po zjedzeniu posiłku – głód fizyczny znika po spożyciu odpowiedniej ilości pożywienia.
Brak emocji związanych z jedzeniem – jest to jedynie potrzeba organizmu, nie towarzyszą jej żadne negatywne emocje.
Czym jest głód emocjonalny?
Głód emocjonalny nie ma nic związanego z fizjologiczną potrzebą uzupełnienia zapasów energetycznych. Może pojawiać się nawet po zjedzeniu posiłku. Jest efektem emocji i stanów psychicznych, takich jak smutek, nuda, zmęczenie, złość czy stres. W tym przypadku jedzenie staje się sposobem radzenia sobie z trudnymi emocjami, a nie koniecznością fizyczną.
Cechy głodu emocjonalnego:
Silne pragnienie – zwykle pojawia się nagle i jest intensywne, ale nie zmienia się w czasie.
Myśl o konkretnym jedzeniu – pojawia się potrzeba dostarczenia organizmowi określonego typu jedzenia, najczęściej w postaci słodyczy, fast foodów, produktów przetworzonych, tłustych potraw.
Poczucie winy po jedzeniu – jedzenie chwilowo poprawia samopoczucie, ale nie prowadzi do poczucia pełnego zaspokojenia. Po pewnym czasie może pojawić się niezadowolenie z siebie, a nawet wyrzuty sumienia.
Jak rozpoznać różnicę między głodem fizjologiczny a emocjonalnym?
Rozpoznanie różnicy między głodem fizjologicznym a emocjonalnym może być trudne, zwłaszcza gdy jesteśmy pod wpływem silnych emocji. Nie jest to jednak niemożliwe. Im częściej będziemy ćwiczyć tę umiejętność – tym bardziej będziemy zadowoleni z rezultatów. Przy rozróżnianiu warto zwrócić uwagę na:
– Czas pojawienia się: głód fizjologiczny pojawia się stopniowo, a głód emocjonalny może dać o sobie znać nagle, w odpowiedzi na konkretne emocje.
– Rodzaj jedzenia, na które mamy ochotę: w przypadku głodu fizjologicznego najczęściej jesteśmy otwarci na różne rodzaje pożywienia, natomiast głód emocjonalny zwykle objawia się specyficzną chęcią na określone produkty potrawy.
-Efekt po posiłku: głód fizjologiczny najczęściej ustępuje po jedzeniu, a głód emocjonalny nie daje pełnego zaspokojenia, często towarzyszy mu poczucie winy lub rozczarowania.
Jak poradzić sobie z głodem emocjonalnym?
Nauczenie się radzenia sobie z głodem emocjonalnym wymaga cierpliwości i praktyki. Oto kilka ważnych wskazówek, które mogą pomóc w tym procesie:
Zauważenie w jakich okolicznościach i przy jakich emocjach ten rodzaj głodu się pojawia: np. zawsze po stresującym dniu w pracy lub szkole, po kłótni z rodziną, przyjaciółmi, gdy towarzyszy nam smutek lub zmęczenie. Poznanie swoich emocji i ich źródeł to pierwszy krok do skutecznego zarządzania nimi.
Akceptacja emocji – to naturalne, że czasami czujemy się źle. Zamiast stale walczyć z emocjami, warto spróbować je zaakceptować. Zrozumienie, że są one normalną częścią życia może pomóc lepiej radzić sobie w momentach kryzysowych.
Zastąpienie jedzenia innymi czynnościami – gdy pojawia się silna chęć spożycia pokarmu, mimo uczucia sytości, warto spróbować skierować swoją uwagę na coś innego. Można np. wyjść na spacer, porozmawiać z bliską osobą czy wziąć relaksującą kąpiel.
Jeśli głód emocjonalny pojawia się zbyt często i czujemy, że sobie z nim nie radzimy, warto zwrócić się o pomoc do specjalisty. Konsultacja z psychoterapeutą czy psychodietetykiem może pomóc zrozumieć mechanizmy tego zjawiska i opracować strategie radzenia sobie w trudnych momentach.
Podsumowanie
Rozróżnienie między głodem fizjologicznym a emocjonalnym to klucz do zdrowszego podejścia do jedzenia. Ważna jest świadomość swoich emocji, akceptacja oraz znalezienie zdrowszych sposobów na radzenie sobie z nimi. Czasami warto zwrócić się o pomoc do specjalistów, którzy pomogą w uzyskaniu większej równowagi i kontroli nad naszymi nawykami.
W Ośrodku Otulenie pracujemy z osobami, które znalazły się w błędnym kole diet. Możesz przerwać je już dzisiaj - kliknij poniżej i zdobądź więcej informacji o programie leczenia w Otuleniu:
Źródła:
https://journals.viamedica.pl/forum_zaburzen_metabolicznych/article/view/54397
https://journals.sagepub.com/doi/abs/10.1177/0146167210371383