Anoreksja – przyczyny oraz wczesne symptomy choroby – krótki poradnik dla rodziców

Zaburzenia odżywiania stanowią 0,5–1% wszystkich zaburzeń psychicznych w populacji nastolatków, a statystyki wskazują, że ten odsetek stale rośnie. W Polsce szacuje się, że anoreksja dotyka 0,8–1,8% dziewcząt poniżej 18 roku życia, najczęściej między 12. a 13. rokiem życia. Młody wiek osób chorujących na anoreksję sprawia, że szczególnie ważna staje się uwaga i świadomość rodziców, by w porę zauważyć zmiany w zachowaniu dziecka.

Wpływ mediów społecznościowych na rozwój zaburzeń odżywiania

W erze mediów społecznościowych młodzież jest narażona na ogromną presję związaną z wyglądem. Media kreują wizerunek „idealnego ciała” jako gwarancji szczęścia, sukcesu i powodzenia w życiu. Taki obraz rzeczywistości szczególnie oddziałuje na młode osoby, które dopiero kształtują swoje poczucie własnej wartości i tożsamość.

Influencerzy i celebryci często stają się wzorami do naśladowania, co może prowadzić do podejmowania przez nastolatków ryzykownych decyzji dotyczących redukcji wagi, nawet jeśli wskaźnik BMI mieści się w normie lub jest poniżej jej wartości.

Pierwsze objawy anoreksji – co powinno wzbudzić niepokój?

Rozpoznanie anoreksji na wczesnym etapie jest kluczowe dla zahamowania jej rozwoju. Oto symptomy, które mogą wskazywać na rozwijające się zaburzenia odżywiania:

• Redukcja porcji posiłków lub ich omijanie (najczęściej śniadania i kolacji).
• Deklaracje jedzenia poza domem i unikanie posiłków w towarzystwie.
• Wykluczanie z diety poszczególnych grup produktów.
• Zwiększona aktywność fizyczna, szczególnie kompulsywne ćwiczenia.
• Wycofanie społeczne i izolacja od znajomych.
• Zmniejszone zainteresowanie dotychczasowymi hobby.
• Obniżenie nastroju, drażliwość i wycofanie w rozmowach o jedzeniu.
• Noszenie luźnych ubrań i unikanie pokazywania ciała.
• Częste przeglądanie się w lustrze lub obsesyjne sprawdzanie wagi.

Jak reagować na pierwsze objawy?

Jeśli zachowanie dziecka wzbudza niepokój, pierwszym krokiem jest szczera, pełna zrozumienia rozmowa. Należy wyrazić swoje obawy w sposób spokojny i empatyczny, podkreślając troskę o zdrowie dziecka. Na przykład:
„Zauważyłem/-am, że ostatnio mniej jesz i wyglądasz na zmęczoną. Martwię się o Twoje zdrowie i chciałbym/-abym Ci pomóc. Czy możemy o tym porozmawiać?”.

Kolejnym krokiem jest konsultacja z lekarzem rodzinnym, który może zlecić odpowiednie badania, aby sprawdzić, czy doszło do zmian w organizmie. Jeśli problem zostanie potwierdzony, lekarz może skierować dziecko do specjalistów, takich jak psycholog, psychiatra czy dietetyk, którzy pomogą w procesie leczenia.

Dlaczego wczesna interwencja jest kluczowa?

Anoreksja jest chorobą śmiertelną – dane wskazują, że do 22% pacjentów umiera z jej powodu. Powikłania związane z niedożywieniem mogą obejmować uszkodzenia narządów wewnętrznych, zaburzenia hormonalne i skrajne osłabienie organizmu. Wczesne rozpoznanie i rozpoczęcie leczenia znacznie zwiększają szanse na powrót do zdrowia.

Jak zapobiegać zaburzeniom odżywiania?

• Edukacja i świadomość: Rozmawiaj z dzieckiem o wpływie mediów społecznościowych i promowaniu nierealistycznych standardów piękna.
• Budowanie poczucia własnej wartości: Zachęcaj dziecko do rozwijania zainteresowań i pasji, które nie są związane z wyglądem.
• Zdrowe wzorce żywieniowe: Twórz pozytywną atmosferę wokół jedzenia i unikaj komentowania wagi dziecka.
• Rozpoznawanie sygnałów ostrzegawczych: Bądź czujny na zmiany w zachowaniu dziecka i reaguj w razie potrzeby.

Podsumowanie

Anoreksja to poważne zaburzenie psychiczne, które wymaga szybkiej reakcji i wsparcia zarówno ze strony rodziny, jak i specjalistów. Kluczowe jest wczesne rozpoznanie objawów i podjęcie odpowiednich działań, aby zapobiec powikłaniom oraz umożliwić dziecku powrót do zdrowia. Pamiętajmy, że rozmowa, zrozumienie i troska są pierwszymi krokami na drodze do wyzdrowienia