Zaburzenia odżywiania to poważne schorzenia, które wpływają na zdrowie fizyczne, psychiczne i emocjonalne dziecka, ale także na całą rodzinę. Proces zdrowienia jest trudny i wymaga ogromnego wsparcia zarówno od specjalistów, jak i od najbliższych. Rodzice odgrywają kluczową rolę w pomaganiu swojemu dziecku. Jak skutecznie wspierać je w walce z anoreksją, bulimią czy kompulsywnym objadaniem się?
Zrozumienie choroby – pierwszy krok do wsparcia
Pierwszym krokiem do skutecznego wsparcia jest zdobycie wiedzy na temat zaburzeń odżywiania. To, co wydaje się nieracjonalne dla rodzica – na przykład lęk dziecka przed przybraniem na wadze – może być wyrazem problemów emocjonalnych i psychicznych. Kluczowe jest, aby rodzice zrozumieli, że dziecko nie wybiera tej choroby, a objawy, takie jak restrykcyjne jedzenie czy napady objadania się, są sposobem radzenia sobie z trudnościami.
Nie należy obwiniać siebie ani dziecka za zaistniałą sytuację. To czas na wspólne działanie na rzecz zdrowia. Leczenie wymaga czasu, a motywacja dziecka do zmian rozwija się stopniowo. Rodzice muszą być gotowi na trudności i okresy zwątpienia.
Różne formy wsparcia dziecka
1. Akceptacja emocji dziecka
Dzieci cierpiące na zaburzenia odżywiania często czują się niezrozumiane i osamotnione. Dlatego kluczowe jest, aby rodzice:
- Nie oceniali, lecz słuchali z empatią: Akceptowanie emocji dziecka pomaga mu zrozumieć, że jego uczucia są ważne i zasługują na wyrażenie.
- Pomagali w regulacji emocji: Nauka prostych technik, takich jak głębokie oddychanie czy ćwiczenia uważności, może pomóc dziecku radzić sobie ze stresem i napięciem. Na przykład wdech przez 5 sekund, krótka przerwa i wydech przez 5 sekund wykonywany przez 10 minut może przynieść ulgę.
- Normalizowali emocje: Można powiedzieć: „Każda emocja jest normalna i ma swoją przyczynę. Razem przez to przejdziemy”.
2. Zdobywanie wiedzy na temat zaburzeń odżywiania
Rodzice powinni korzystać z rzetelnych źródeł informacji, takich jak literatura naukowa, porady ekspertów i konsultacje z lekarzami, terapeutami czy dietetykami. Warto również szukać wsparcia w grupach rodziców, gdzie można wymieniać doświadczenia z innymi rodzinami w podobnej sytuacji.
3. Pomoc w organizacji codziennego życia
Dziecko z zaburzeniami odżywiania może czuć się przytłoczone obowiązkami. Rodzice mogą pomóc, planując posiłki zgodnie z zaleceniami dietetyka, organizując wizyty u specjalistów czy tworząc plan zdrowienia krok po kroku.
4. Praktyczna pomoc w codziennych obowiązkach
Rodzice mogą wspierać dziecko, przygotowując posiłki, dbając o zaopatrzenie w odpowiednie produkty spożywcze oraz wspólnie spożywając posiłki, aby zmniejszyć poczucie izolacji.
Klucz do skutecznej komunikacji
Odpowiednia komunikacja z dzieckiem to podstawa wsparcia. Warto pamiętać o kilku zasadach:
- Unikaj komentowania wagi i wyglądu dziecka, nawet w formie pozytywnych uwag. Mogą one wzmacniać mechanizmy chorobowe.
- Nie kontroluj każdego posiłku – nadmierny nadzór może wywoływać frustrację i opór.
- Rozmawiaj z empatią, wyrażaj troskę, a nie oceniaj działań dziecka.
Skuteczną techniką może być zastosowanie Porozumienia bez Przemocy, które pozwala wyrażać uczucia i potrzeby w sposób delikatny i wspierający. Na przykład:
„Zauważyłem/-am, że często odkładasz jedzenie na bok. Czuję troskę, bo martwię się o Twoje zdrowie. Potrzebuję wiedzieć, jak mogę Ci pomóc, żebyś czuł/-a się bardziej komfortowo przy jedzeniu. Czy moglibyśmy/mogłybyśmy razem zastanowić się, co mogłoby Ci w tym pomóc?”.
Jak radzić sobie z trudnościami?
Rodzice muszą być przygotowani na trudne sytuacje, takie jak unikanie jedzenia czy napady agresji. Ważne jest zachowanie spokoju, stawianie granic i korzystanie z pomocy specjalistów. Dobrym rozwiązaniem może być „magiczny talerz” – posiłki przygotowane zgodnie z ustalonym planem, co minimalizuje konieczność podejmowania decyzji przez dziecko.
Rodzic jako filar wsparcia
Wspieranie dziecka z zaburzeniami odżywiania jest ogromnym wyzwaniem emocjonalnym. Rodzice powinni pamiętać o dbaniu o siebie, rozwijając samowspółczucie – życzliwą postawę wobec własnych trudności. Ważne są takie techniki jak pisanie, wyobrażanie sobie wsparcia od bliskiej osoby czy szukanie własnych zasobów energii i spokoju.
Nadzieja
Proces zdrowienia jest pełen wyzwań, ale możliwy. Rodzina odgrywa ogromną rolę, pokazując dziecku, że nie jest samo w tej trudnej drodze. Każde działanie, nawet najmniejsze, może przyczynić się do poprawy i pomóc dziecku zbudować zdrową relację z jedzeniem oraz z samym sobą.
Jeśli Ty lub ktoś bliski zmaga się z zaburzeniami odżywiania, skontaktuj się z nami. W Otulenie oferujemy kompleksowe wsparcie na drodze do zdrowia psychicznego i fizycznego.
Autor: Wiktoria Rybak
Źródła:
Różycka, J. (2023), Zaburzenia odżywiania u dzieci i młodzieży, Kraków: Wydawnictwo MANDO.
Błażejewska-Stuhr, K., Ziemnicka, A. (2024), Znikam. Zaburzenia odżywiania dzieci i młodzieży, Poznań: Wydawnictwo Filia.